Het vlot

We schreven hier al over verschillende geneugtes van het Griekse en Belgische leven. Een plezier waar we het nog niet over hadden is de aankoop van daklozenkrant Schedia in Athene of Thessaloniki. Schedia – vertaald: Het Vlot - is een volwaardig magazine op glanspapier, professioneel gemaakt door Griekse journalisten, fotografen en cartoonisten en verkocht door verkopers met een mooi rood vest. Alleen al het zorgvuldig uitgeschreven bonnetje dat je bij je aankoop krijgt is het plezier van de aanschaf waard. Voor het magazine betaal je 4 euro. 2,5 euro daarvan gaat naar de verkoper.

Wat meespeelt bij het plezier is het ongelooflijk vertakte verhaal achter Schedia. Het magazine werd opgericht door de Grieks-Australische journalist Chris Alefantis. Die leest aan de andere kant van de wereld over de financiële crisis in zijn moederland en besluit te helpen met dat wat hij het best in de vingers heeft: journalistiek. Extra trigger voor de oprichting zijn de berichten over daklozen. Griekse families hechten – net als wij – erg veel belang aan huizeneigendom. Dat er gezinnen op straat staan is het signaal dat het er deze keer wel erg slecht voorstaat.

Alefantis verhuist naar Athene, schrijft bevriende journalisten en fotografen aan om gratis bijdragen te leveren, zoekt financiering en legt contact met overheden en de allereerste daklozenorganisaties. Met succes. Het blad heeft in normale tijden een oplage van 30.000 exemplaren. Aan zo goed als elk groot metrostation zie je een verkoper staan – niet zelden met geschonken koffietjes achter zijn of haar rug.

Maar daar eindigt het niet. Alefantis regelt verkoopsopleidingen voor de daklozen en laat zich betrekken bij het bestaande netwerk van daklozenvoetbal. Andere plannen krijgen ondertussen vorm. Een petanque- en een basketbalploeg (dé sport in Griekenland), fotografie- en keramiekopleidingen. De verkopers van Schedia doen mee aan de marathon van Athene, leren journalistiek schrijven, acteren en bezoeken musea.

Daar ontstaan dan weer andere initiatieven uit. Zo zijn er de ‘Invisible tours’. Rondleidingen door de verkopers in hún wereld. Waar ze slapen (in failliete hotels en verlaten overheidsgebouwen), waar ze zorg of eten kunnen krijgen, wat hen zorgen baart en waar ze kracht uit halen. De tour volgen is in een ongekende wereld mogen stappen: zij leren ons. De tour krijgt opvolgers: er bestaan Invisible Tours in Bazel, Bern, Zurich, Wenen, Manchester, Edinburgh en Glasgow.

En nog gaat het door. In een prachtig gerenoveerd winkelgallerijtje in centrum Athene wordt sinds enkele jaren Schedia-design verkocht. Overschotten van magazines worden hervormd tot handtassen, bloempotten of pennenhouders in stevig papier maché. Een huizenblok verder liggen de nieuwe kantoren van Schedia, boven een hip Schedia-restaurantje. De lampenkappen in het restaurant zijn opnieuw oude magazines, het personeel… inderdaad. Menu en opleiding zijn in elkaar gestoken door Grieks sterrenchef Lefteris Lazarou.

Met Chris Alefantis praten is binnenstappen in een andere wereld. Het gaat niet om het geld, benadrukt hij keer op keer als we hem ontmoeten in het centrum van Athene. Het gaat om menselijkheid en trots. Via de initiatieven wil hij tegengewicht bieden voor de klap die mensen krijgen als ze hun huis verliezen. Voor hem is het cruciaal dat de verkopers op straat iets van waarde aanbieden en dat ook hun geschiedenis waarde krijgt. “We hebben allemaal een verhaal te vertellen.” Vandaar het fraai uitgegeven magazine. Vandaar de gidsbeurten. Vandaar internationale vertakkingen met trips naar Italië, Engeland, Schotland of Oostenrijk.

Sinds vorige week mogen de verkopers van Schedia de straat weer op nu de regels ook in Griekenland versoepelen. Dat is bijzonder fijn nieuws.