We vroegen ons al een tijdje af waarom de ruitenwissers van auto’s die slecht geparkeerd staan regelmatig omhoog wijzen. Omdat een passant een grapje uithaalt? Omdat de eigenaar aangeeft liever geen boete onder de wissers te willen? Of een teken dat dat slecht parkeren maar voor even is? Zoals bij ons vier pinkers, dat hier in Athene dan weer een teken is dat de auto gaat parkeren.
Het blijkt om een reactie van voetgangers te gaan, zo meldde ons AndreasGX19 op twitter. Als een auto écht in de weg staat, zoals op de hoek van de straat, op een zebrapad of op het voetpad, dan gaan de ruitenwissers omhoog.
Het is een simpel gebaar, maar zegt veel over de Atheners en hun omgeving. Laat ons proberen de verschillende laagjes van deze ruitenwisser af te pellen.
1. Het is een duidelijk signaal
Wie ook zijn of haar wagen op zo’n gekke plek zet, zal weten dat het opgemerkt is. Dat een voetganger uit de buurt dacht ‘echt waar, meen je dat nu?’ om zich vervolgens over de wagen te buigen en de ruitenwissers omhoog te zetten. Een duidelijk signaal én eentje met gevolgen. Want wanneer de bestuurder terug naar de auto komt, zal hij of zij zich eerst over de ruitenwissers moeten ontfermen. Waarbij andere buurtbewoners dan weer kunnen zien ‘ah zo, jij bent dat die zo onbeschoft parkeert’. Het is naming & shaming én sociale controle in één.
2. Het is een oosters gebaar
Het gebaar is subtiel en niet agressief. Er wordt geen kras op de auto gezet, geen spiegel afgetrapt, geen vuile boodschap achtergelaten. De ruitenwissers gaan omhoog, de passant vervolgt zijn of haar weg. Het is een zeer directe en tegelijk indirecte manier van reageren, iets waarin je de invloed van het oosten op de Griekse maatschappij herkent. Dat zit niet alleen in die ruitenwissers, maar bijvoorbeeld ook in de stijl van praten die Grieken soms hanteren. Daarbij kijken ze elkaar soms niet rechtstreeks aan. Of gebruiken ze een werkwoordsvorm zonder onderwerp. Zoals ‘de rekening heeft zich betaald’, als ze discussie willen vermijden. Wie de boodschap overbrengt is niet relevant. Maar ze is er wel.
3. Het is een oplossing tegen frustratie
Athene is een autostad, met alle gevolgen van dien. Daar schreven we al eens over. Maar die auto’s moeten ergens naartoe en dat gaat gepaard met parkeren op de gekste plekken. Dubbele rijen, auto’s aan doorlopende gele lijnen, op zebrapaden, op hoeken en op het voetpad. Wie erop let ziet dat in veel straten zo goed als alle paaltjes en zelfs bomen scheef staan omdat er auto’s zich tegen of tussen hebben gewrongen.
Die stroom aan wagens beheersen is een onmogelijke zaak en boetes worden dan ook enkel gegeven als het écht de spuigaten uitloopt. En zelfs dan zal de agent in kwestie eerst even fluiten in de hoop dat de eigenaar met excuses komt aanspurten, wegrijdt en dus het verkeersprobleem oplost. Ook daar schreven we al eens over (in onze allereerste blog). Tegelijk kan het niet anders dan dat dit gebrek aan boetes ook de andere weggebruikers frustreert. Een frustratie die perfect en subtiel geuit wordt met een simpele ruitenwisser: deze wisser staat omhoog omdat je geen boete krijgt of zelfs deze wisser staat omhoog omdat er eigenlijk een boete onder moet.
4. Het verhoogt betrokkenheid
Verwachten ‘dat de politie ingrijpt’ creëert afstand en kost tijd. De kans dat oom agent net in de buurt is als die auto in je weg staat is klein en tegelijk verlegt het ook de verantwoordelijkheid naar de overheid. Het Belgische systeem bewijst dat systematisch ingrijpen met boetes wel het wildparkeren inperkt, maar niet bepaald vrolijker maakt. Met een ruitenwisser neem je zelf initiatief. Je creëert interactie met de bestuurder zonder dat die prompt naar de geldbuidel moet tasten. Geeft een signaal voor je eigen mobiliteit maar ook voor die van anderen. Markeert die plekken waar wagens systematisch fout staan. En creëert tenslotte gespreksstof voor jezelf en anderen. ‘Zag je dat, er stond er weer een met zijn ruitenwissers omhoog op de hoek van Giannis.’
Eerlijk? Zo’n simpel, veelzeggend, indirect én sociaal gebaar willen wij ook. Het verlaagt het aantal boetes, verhoogt de betrokkenheid en potverdorie, het is nog een turnoefening voor jong en oud ook. We ontwerpen al een afficheke. ‘Minder boetes, meer ruitenwissers’, zoiets. Nu nog medestanders vinden.
zouden ze bij ons in Gent nog iets kunnen van leren 🤣